Ο θυρεοειδής αδένας, ζωτικός για την εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού μας, παίζει ακόμα σημαντικότερο ρόλο στην παιδική ηλικία, αφού συμβάλλει τα μέγιστα στην ανάπτυξη και την υγιή εξέλιξη των παιδιών. Γι’ αυτό και τυχόν διαταραχές του πρέπει να αναγνωρίζονται άμεσα από τους γονείς και να τυγχάνουν της κατάλληλης θεραπευτικής αντιμετώπισης, ώστε να αποφεύγονται μακροπρόθεσμα προβλήματα που μπορεί να επηρεάσουν τη σωματική και πνευματική ανάπτυξη του παιδιού.
Οι θυρεοειδικές παθήσεις στην παιδική ηλικία προτιμούν κυρίως τα κορίτσια και εμφανίζονται κατά κύριο λόγο στην εφηβεία. Η πιο συχνή πάθηση του θυρεοειδούς στην παιδική ηλικία είναι η αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα Hashimoto, κατά την οποία τα αντισώματα του οργανισμού επιτίθενται στον θυρεοειδή αδένα και προκαλούν συνήθως την υπολειτουργία του, τον υποθυρεοειδισμό.
Ακολουθεί η υποπλασία του θυρεοειδούς, ένας θυρεοειδής δηλαδή μικρότερου μεγέθους, ο οποίος δεν μπορεί να παραγάγει επαρκή ποσότητα θυρεοειδικών ορμονών, ενώ μεταξύ των θυρεοειδικών παθήσεων που ταλαιπωρούν τα παιδιά, με μικρότερη όμως συχνότητα, είναι και η νόσος Graves, κατά την οποία τα αντισώματα που παράγει ο οργανισμός προκαλούν υπερλειτουργία του θυρεοειδούς, τον υπερθυρεοειδισμό.
Οι γονείς που πάσχουν ήδη από κάποια πάθηση του θυρεοειδή πρέπει να είναι σε εγρήγορση, αφού και ο υπερθυρεοειδισμός και ο υποθυρεοειδισμός είναι διαταραχές με κληρονομική προδιάθεση. Γι’ αυτό και ήδη από τις πρώτες επισκέψεις του παιδιού τους στον παιδίατρο πρέπει να τον ενημερώνουν, ώστε η λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα να ελέγχεται τακτικά μέσω αιματολογικών εξετάσεων. Συνήθως ο πρώτος έλεγχος της λειτουργίας του θυρεοειδούς αδένα γίνεται στην πρώτη αιματολογική εξέταση του παιδιού μετά το πρώτο έτος της ζωής του.
Τα ανησυχητικά συμπτώματα
Ποια είναι όμως τα σημάδια που πρέπει να ανησυχήσουν τους γονείς; Στην παιδική ηλικία οι διαταραχές του θυρεοειδούς αδένα εκδηλώνονται με διάφορους τρόπους. Ο υποθυρεοειδισμός μπορεί να καθυστερήσει την ανάπτυξη και δη το ανάστημα του παιδιού και να συνοδευτεί από συμπτώματα όπως η βρογχοκήλη, η έντονη κόπωση, η μειωμένη όρεξη, η δυσκοιλιότητα, η αργή ανάπτυξη δοντιών και οστών, η ξηροδερμία, τα εύθραυστα μαλλιά και οι μαθησιακές δυσκολίες.
Ο δε υπερθυρεοειδισμός μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη όρεξη που συνδυάζεται όμως με ανεξήγητη απώλεια βάρους, σε συνεχείς ταχυκαρδίες, υπερδιέγερση, νευρικότητα, υπερκινητικότητα, ανησυχία, τρέμουλο στα χέρια, κόπωση ακόμα και στην παραμικρή δραστηριότητα, συχνές διάρροιες και φτωχές σχολικές επιδόσεις.
Όταν οι διαταραχές του θυρεοειδούς εμφανιστούν στην πρώιμη βρεφική ηλικία, συνήθως συνοδεύονται από συμπτώματα όπως η μεγάλη ομφαλοκήλη, ο ίκτερος που επιμένει, η μακρογλωσσία, αλλά προβλήματα με την όρεξη και τη σίτιση.
Πέραν των διαταραχών του θυρεοειδή που εμφανίζονται αργότερα στη ζωή ενός παιδιού, υπάρχει και ο συγγενής υποθυρεοειδισμός ο οποίος εμφανίζεται εκ γενετής. Αυτού του τύπου η πάθηση διαγιγνώσκεται ήδη από την τρίτη ημέρα ζωής ενός νεογνού στο πλαίσιο καθιερωμένου ελέγχου με τη λήψη δείγματος αίματος. Η διάγνωσή της είναι ζωτικής σημασίας, γιατί αν δεν εντοπιστεί εγκαίρως, μπορεί να προκαλέσει νοητική υστέρηση.
Διάγνωση και θεραπεία
Για τη διάγνωση των θυρεοειδικών παθήσεων πρέπει να ελεγχθούν οι ορμόνες Τ3, Τ4, TSH, τα ειδικά αντισώματα TG-θυρεοσφαιρίνη, TPO- θυρεοειδική υπεροξειδάση και να γίνει υπερηχογράφημα του θυρεοειδούς, ώστε να υπάρχει μια εικόνα της μορφολογίας του και να διακριβωθεί ή ύπαρξη ή μη όζων.
Η αντιμετώπιση του υποθυρεοειδισμού είναι φαρμακευτική. Συγκεκριμένα, χορηγείται από το στόμα η ορμόνη που δεν παράγεται σε επαρκείς ποσότητες, οπότε μιλάμε για ορμονική υποκατάσταση. Η δόση τροποποιείται ανάλογα με την ηλικία και το βάρος του παιδιού.
Για την αντιμετώπιση του υπερθυρεοειδισμού συνήθως προκρίνεται η συντηρητική αγωγή με αντιθυρεοειδικά φάρμακα που έχουν ως στόχο να αναστείλουν την υπερλειτουργία του θυρεοειδούς αδένα. Σε περίπτωση που δεν είναι δυνατός ο έλεγχος της πάθησης υπάρχει η εναλλακτική της χορήγησης ραδιενεργού ιωδίου στον ασθενή.
Οι γονείς δεν θα πρέπει να χάνουν χρόνο, όταν διαπιστώσουν τα πρώτα ανησυχητικά συμπτώματα. Αντίθετα θα πρέπει να απευθύνονται στον παιδίατρο, ώστε άμεσα να διαγνωσθούν οι θυρεοειδικές παθήσεις και να επιλεγεί η θεραπεία τους.