Η ελάχιστα επεμβατική θυρεοειδεκτομή, και τα πλεονεκτήματά της, αποτελούν τον «καρπό» πολυετών προσπαθειών κορυφαίων χειρουργών ενδοκρινών αδένων.
Έχοντας ως βάση τις ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους που χρησιμοποιούνται εδώ και πολλά χρόνια σε επεμβάσεις που αφορούν τη σπονδυλική στήλη, τον θώρακα και άλλα μέρη του σώματος, οι χειρουργοί ενδοκρινών αδένων κατάφεραν να συστηματοποιήσουν την ελάχιστα επεμβατική χειρουργική και στις χειρουργικές επεμβάσεις που αφορούν τον θυρεοειδή αδένα. Κάποιες με τομή στον λαιμό, κάποιες χρησιμοποιώντας ενδοσκόπιο, άλλες με εμφύσηση αέρα κ.α. Τα τελευταία 10 χρόνια έχουν αναφερθεί, και «διαφημιστεί ], χειρουργικές τεχνικές, όπως η διαστοματική ενδοσκοπική θυρεοειδεκτομή, η TOETVA, και η θυρεοειδεκτομή διαμέσου της μασχάλης με ρομποτική υποβοήθηση, η λεγόμενη RATS, οι οποίες μπορούν να εφαρμοστούν σε λίγους ασθενείς με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, ενώ προς το παρόν δεν φαίνεται να αποδεικνύουν ότι υπερέχουν έναντι των άλλων τεχνικών.
Στη σημερινή εποχή υπάρχουν όμως δύο ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές θυρεοειδεκτομής που έχουν καθιερωθεί, καθώς τα πλεονεκτήματά τους έχουν πιστοποιηθεί ερευνητικά και κλινικά σε σχέση με τις παραδοσιακές τεχνικές.
Η ελάχιστα επεμβατική ολική θυρεοειδεκτομή είναι η αφαίρεση ολόκληρου του θυρεοειδούς αδένα χωρίς να είναι απαραίτητο να κόβονται οι μύες στο λαιμό. Διενεργείται διαμέσου μιας πολύ μικρής τομής και αποτελεί την επιθυμητή και αδιαπραγμάτευτη ποιότητα της εξελιγμένης χειρουργικής επέμβασης θυρεοειδούς. Όπως είναι γνωστό, όσο λιγότερες κακώσεις και τραυματισμοί γίνονται κατά τη διάρκεια της επέμβασης, τόσο αρτιότερο είναι το αποτέλεσμα, αφού ο ασθενής έχει άμεση και χωρίς καθόλου πόνο ανάρρωση, αλλά και άμεση επιστροφή στις δραστηριότητές του.
Τι σημαίνει ελάχιστα επεμβατική θυρεοειδεκτομή
Με τον όρο ελάχιστα επεμβατική θυρεοειδεκτομή εννοείται η διάνοιξη τομής, το πολύ έως 5 εκατοστά, στο δέρμα. Η επέμβαση μπορεί να πραγματοποιηθεί με τη χρήση ενδοσκοπίου ή χωρίς, χαρακτηριστικό που διαφοροποιεί τις 2 τεχνικές.
- Η ελάχιστα επεμβατική θυρεοειδεκτομή, η ΜΙΤ, έχει κοινά χαρακτηριστικά με την παραδοσιακή ανοιχτή θυρεοειδεκτομή, αλλά η βασική διαφορά της είναι το σημείο του λαιμού όπου γίνεται η τομή και βέβαια το μήκος της.
- Στην ελάχιστα επεμβατική ενδοσκοπική θυρεοειδεκτομή, η MIVAT, η επέμβαση διενεργείται με τη βοήθεια κάμερας που βρίσκεται στο ενδοσκόπιο, με τον χειρουργό να ανοίγει τομή έως 3 εκατοστά στο δέρμα. Ως εκ τούτου, σε αυτή την τεχνική ο χειρουργός είναι απαραίτητο να χρησιμοποιήσει πολύ μικρότερα εργαλεία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ένα μεγάλο ποσοστό περιπτώσεων όζων του θυρεοειδούς που χρήζουν χειρουργικής επέμβασης, μπορούν να αντιμετωπιστούν με αυτές τις 2 σύγχρονες τεχνικές.
Κάθε μία από τις παραπάνω τεχνικές ελάχιστα επεμβατικής θυρεοειδεκτομής έχει συγκεκριμένες ενδείξεις, κάτι το οποίο σημαίνει ότι ο ασθενής πρέπει να πληροί ορισμένα κριτήρια. Ανάλογα με αυτά, ο χειρουργός ενδοκρινών αδένων θα επιλέξει τη MIT ή τη MIVAT.
Μεταξύ των κριτηρίων υπάρχουν τα εξής 4 βασικά:
- Αν ο ασθενής έχει ιστορικό θυρεοειδίτιδας και νόσο του Graves, τότε πιθανόν έχει αντένδειξη για την ενδοσκοπική τεχνική, δηλαδή τη MIVAT. Μπορεί όμως άνετα να χειρουργηθεί με τη MIT, την ελάχιστα επεμβατική θυρεοειδεκτομή.
- Ο συνολικός όγκος του θυρεοειδούς πρέπει να κυμαίνεται μεταξύ 30 και 50 mL, ενώ η διάμετρος των όζων να είναι μικρότερη των 30 χιλιοστών.
- Εάν στον ασθενή έχει εντοπιστεί ένας μικρός και καλά διαφοροποιημένος καρκίνος θυρεοειδούς (PTC, FTC) και δεν έχει επεκταθεί προς τους λεμφαδένες, τότε μπορεί να γίνει εκτομή. Έχει αποδειχθεί ότι η ογκολογική επάρκεια της ελάχιστα επεμβατικής θυρεοειδεκτομής MIT για το πρώιμο θηλώδες καρκίνωμα του θυρεοειδούς, το PTC, μπορεί να συγκριθεί κάλλιστα με την αντίστοιχη της παραδοσιακής χειρουργικής τεχνικής.
- Στους ασθενείς που έχουν μετάλλαξη RET και φυσιολογικά επίπεδα καλσιτονίνης και δεν παρουσιάζουν ενδείξεις μυελοειδούς καρκινώματος του θυρεοειδούς, του MTC, μπορεί να γίνει και προφυλακτική θυρεοειδεκτομή με την ελάχιστα επεμβατική τεχνική.
Πώς διενεργείται η ελάχιστα επεμβατική θυρεοειδεκτομή
Στην ελάχιστα επεμβατική θυρεοειδεκτομή MIT, η οποία απαιτεί γενική αναισθησία, ο ασθενής τοποθετείται σε ύπτια θέση και ο χειρουργός προχωρά σε οριζόντια τομή 3-4 εκατοστών στον λαιμό, ανάλογα με τα μεγέθη του όγκου, του θυρεοειδούς αδένα και την παρουσία ή απουσία θυρεοειδίτιδας.
Μετά τη διατομή του μυώδους πλατύσματος με ηλεκτροκαυτηρίαση σχηματίζονται δερματικοί κρημνοί περίπου 1 εκατοστού πάνω και κάτω από την τομή και αποκαλύπτονται oι μύες κάτωθεν του υοειδούς οι οποίοι και διανοίγονται χωρίς να διαταμούν. Στη συνέχεια ο χειρουργός αποκαλύπτει τον θυρεοειδή αδένα και αποκόπτει τον ισθμό πάνω από την τραχεία, ώστε να αφαιρέσει τελικά τους λοβούς, δηλαδή ολόκληρο τον θυρεοειδή αδένα, διαμέσου της τομής και έχοντας άμεση οπτική επαφή με την περιοχή. Σε όλη τη διάρκεια της διαδικασίας ο χειρουργός παρακολουθεί στενά το λαρυγγικό νεύρο για να διασφαλίσει ότι δεν θα τραυματιστεί, όπως επίσης αφήνει ανέπαφους και τους παραθυρεοειδείς αδένες.
Στην περίπτωση της ελάχιστα επεμβατικής ενδοσκοπικής θυρεοειδεκτομής MIVAT εφαρμόζεται η ίδια διαδικασία στον ασθενή, με τη διαφορά ότι η τομή γίνεται σε χαμηλότερο σημείο του λαιμού και έχει μήκος έως 3 εκατοστά. Επίσης, στη MIVAT ο χειρουργός χρησιμοποιεί πολύ μικρά εργαλεία που έχουν σχεδιαστεί ειδικά για τέτοιου είδους επεμβάσεις, μεταξύ των οποίων ένα άκαμπτο ενδοσκόπιο που φέρει κάμερα, καθώς επίσης και ψαλίδι υπερήχων.
Πλεονεκτήματα και επιπλοκές
Τα χαρακτηριστικά που κάνουν την ελάχιστα επεμβατική θυρεοειδεκτομή MIT να υπερέχει έναντι της συμβατικής τεχνικής είναι πολλά. Πρώτον, ο πόνος και το αίσθημα δυσφορίας μετά την επέμβαση είναι εμφανώς πιο περιορισμένα. Δεύτερον, σπάνια χρειάζεται να τοποθετηθεί μια πολύ μικρού εύρους παροχέτευση για μερικές ώρες μετά το χειρουργείο. Τρίτον, το αισθητικό αποτέλεσμα στο σημείο της τομής είναι κατά πολύ ανώτερο σε σχέση με την παραδοσιακή θυρεοειδεκτομή και τέταρτον το κόστος της δεν αυξάνεται σημαντικά.
Σε ό,τι αφορά τις επιπλοκές της ελάχιστα επεμβατικής θυρεοειδεκτομής MIT, αυτές δεν διαφέρουν από εκείνες της παραδοσιακής τεχνικής. Ο προσωρινός ή μόνιμος τραυματισμός του παλίνδρομου λαρυγγικού νεύρου, η υπασβεστιαιμία, η φλεγμονή, το αιμάτωμα ή η αιμορραγία είναι μερικές από αυτές. Ωστόσο, είναι πολύ σημαντικό η ελάχιστα επεμβατική θυρεοειδεκτομή να πραγματοποιείται από εξειδικευμένο και έμπειρο χειρουργό ενδοκρινών αδένων, προκειμένου να ελαχιστοποιούνται οι πιθανότητες εμφάνισης επιπλοκών. Ειδάλλως, ο ασθενής είναι πολύ πιθανό να πρέπει να υποβληθεί σε νέα επέμβαση, κάτι το οποίο συνεπάγεται πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες επιπλοκών και βέβαια ταλαιπωρία και επιπλέον οικονομική επιβάρυνση.